Chiều 25/11, với 88,2% đại biểu tán thành, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức.

Luật có bố cục gồm 3 Điều. Điều 1 quy định về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức; Điều 2 quy định về sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Viên chức; Điều 3 quy định về hiệu lực thi hành.

Không tuyển mới “viên chức trọn đời” từ 1/7/2020

Một nội dung rất được quan tâm trong Luật là đã bỏ loại hợp đồng không thời hạn với người được tuyển dụng làm viên chức từ 1/7/2020.

Về các loại hợp đồng làm việc, Luật quy định rõ: Hợp đồng làm việc không xác định thời hạn là hợp đồng mà trong đó hai bên không xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng. Hợp đồng làm việc không xác định thời hạn áp dụng đối với trường hợp: Viên chức được tuyển dụng trước ngày 1/7/2020; cán bộ, công chức chuyển sang làm viên chức theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 58 của Luật này; người được tuyển dụng làm viên chức làm việc tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Hợp đồng làm việc xác định thời hạn là hợp đồng mà trong đó hai bên xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng trong khoảng thời gian từ đủ 12 tháng đến 60 tháng. Người được tuyển dụng làm viên chức kể từ ngày 1/7/2020 chỉ áp dụng hợp đồng làm việc xác định thời hạn, trừ các trường hợp áp dụng hợp đồng không xác định thời hạn như trên.

Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết, có ý kiến đề nghị quy định theo hướng viên chức được tuyển dụng mới sau khi ký kết hợp đồng làm việc xác định thời hạn tối đa hai lần sẽ ký hợp đồng làm việc không xác định thời hạn để bảo vệ quyền lợi của người lao động; thu hút lao động có trình độ cao, bảo đảm công bằng trong áp dụng chế độ viên chức, tương thích với quy định của Bộ luật Lao động. Có ý kiến đề nghị kéo dài thời hạn của hợp đồng để phù hợp hơn với tính chất công việc tương đối ổn định của viên chức và tương ứng với quy định về thời gian bổ nhiệm, thời gian thực hiện một số loại công việc.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, quy định về thực hiện chế độ hợp đồng làm việc xác định thời hạn đối với viên chức được tuyển dụng mới trong dự thảo Luật là thể chế hóa Nghị quyết Trung ương. Quy định này áp dụng đối với viên chức được tuyển dụng sau ngày Luật này có hiệu lực (1/7/2020); viên chức đã được tuyển dụng trước đó cơ bản không có sự thay đổi về chế độ hợp đồng làm việc so với hiện hành. Việc quy định như vậy là phù hợp với Điều 240 của Bộ luật Lao động hiện hành và Điều 220 của Bộ luật Lao động (sửa đổi).

Tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin được chỉnh lý nội dung khoản 2 Điều 2 của dự thảo Luật theo hướng kéo dài thời hạn của hợp đồng làm việc từ 36 tháng như Luật hiện hành lên 60 tháng và quy định một số trường hợp được ký kết hợp đồng làm việc không xác định thời hạn.

Luật cũng bổ sung khoản 3 Điều 2 (sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 28 của Luật Viên chức hiện hành về ký kết tiếp, chấm dứt hợp đồng làm việc) quy định trường hợp đơn vị sự nghiệp công lập còn nhu cầu, viên chức đáp ứng đầy đủ các yêu cầu theo quy định của pháp luật thì người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập phải tiếp tục ký kết hợp đồng làm việc với viên chức; trường hợp không ký tiếp hợp đồng làm việc với viên chức thì người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập phải nêu rõ lý do bằng văn bản.

Quy định kỷ luật “xóa tư cách chức vụ” của cán bộ nghỉ hưu

Luật quy định rõ việc xử lý đối với hành vi vi phạm trong thời gian công tác của cán bộ, công chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu. Theo đó, mọi hành vi vi phạm trong thời gian công tác của cán bộ, công chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu đều bị xử lý theo quy định của pháp luật. Căn cứ vào tính chất, mức độ nghiêm trọng, người có hành vi vi phạm có thể bị xử lý hình sự, hành chính hoặc xử lý kỷ luật. Cán bộ, công chức sau khi nghỉ việc hoặc nghỉ hưu mới phát hiện có hành vi vi phạm trong thời gian công tác, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm phải chịu một trong những hình thức kỷ luật khiển trách, cảnh cáo, xóa tư cách chức vụ đã đảm nhiệm gắn với hệ quả pháp lý tương ứng với hình thức xử lý kỷ luật.

Việc xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu có hành vi vi phạm trong thời gian công tác trước ngày 1/7/2020 được thực hiện theo quy định của Luật này. Chính phủ quy định chi tiết khoản này.

Trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu chỉnh lý dự thảo Luật trước khi các đại biểu bấm nút thông qua, Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết, có ý kiến đề nghị quy định chặt chẽ về hình thức xử lý, trách nhiệm bồi thường thiệt hại xảy ra để vừa bảo đảm tính răn đe, nghiêm khắc, nhưng bảo đảm tính nhân văn. Có ý kiến đề nghị cân nhắc thay hình thức kỷ luật “xóa tư cách chức vụ đã đảm nhiệm” bằng hình thức kỷ luật giảm hoặc truất lương hưu vĩnh viễn kèm theo hậu quả pháp lý là tước bỏ hoặc cắt giảm các chế độ, chính sách đang được hưởng.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu là một chủ trương lớn, cần phải nghiên cứu thận trọng, có quy định hợp lý bảo đảm tính khả thi, hiệu quả và thống nhất trong quá trình thực hiện. Do đó, xin được quy định trong Luật nguyên tắc chung về xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu; quy định cụ thể về hình thức xử lý kỷ luật, trong đó hình thức “xóa tư cách chức vụ đã đảm nhiệm” là để bảo đảm thống nhất với hình thức kỷ luật theo quy định của Đảng, đồng thời thực tiễn áp dụng trong thời gian qua cho thấy đã có hiệu quả nhất định, đáp ứng được nguyện vọng của đông đảo nhân dân.

"Để thể hiện rõ hình thức kỷ luật gắn với hệ quả về vật chất, tinh thần, trong dự thảo Luật cũng đã bổ sung nguyên tắc gắn hình thức xử lý kỷ luật với hệ quả pháp lý tương ứng để làm cơ sở cho Chính phủ quy định chi tiết, bảo đảm tính khả thi, linh hoạt trong quá trình triển khai thực hiện", Tổng Thư ký Nguyễn Hạnh Phúc cho biết.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2020.

Không thay đổi chế độ hợp đồng với viên chức đã được tuyển dụng

Đối với viên chức được tuyển dụng trước ngày Luật có hiệu lực thi hành (01/7/2020), khi Luật có hiệu lực thì không có thay đổi về chế độ hợp đồng làm việc so với hiện hành. Cụ thể:

+ Viên chức đã ký hợp đồng làm việc không xác định thời hạn thì tiếp tục thực hiện hợp đồng làm việc không xác định thời hạn;

+ Viên chức đã ký hợp đồng làm việc xác định thời hạn thì tiếp tục thực hiện hợp đồng làm việc đã ký kết; sau khi kết thúc thời hạn của hợp đồng làm việc đã ký kết thì được ký kết hợp đồng làm việc không xác định thời hạn nếu đáp ứng đầy đủ các yêu cầu theo quy định của pháp luật.